Świat nauki ciągle się rozwija i odkrywane są coraz to nowsze i ciekawsze fakty, korelacje i efekty. Nie inaczej jest z psychologią, której dynamiczny rozwój wiąże się z mnogością badań. Postęp technologiczny pozwala na prowadzenia badań online, docierając do większej ilości badanych, ale także umożliwiając testowanie hipotez w zupełnie nowy, niestandardowy sposób. W związku z oszałamiającą liczbą nowych artykułów nie sposób nadążyć z czytaniem ich wszystkich, dlatego dziś przybliżę wyniki kilku z nich.
Gest ręki na sercu
Psycholog społeczny Michał Parzuchowski zastanawiał się, czy gesty, które nieintencjonalnie wykonujemy w trakcie wypowiadania prośby mogą wpłynąć na drugą osobę. Wraz z zespołem w kilku przeprowadzonych badaniach wziął na tapetę gest ręki na sercu, kojarzący się nam wszystkim ze szczerością i prawdomównością. Badacze postawili tezę, że osoba wykonująca taki gest oceniana będzie na szczerą i godną zaufania, co prowadzić będzie do zbudowania poczucia bezpieczeństwa i sympatii w tworzonej relacji. W konsekwencji będziemy bardziej skłonni do pomocy i z większym prawdopodobieństwem spełnimy prośbę. Seria badań, w których dwie eksperymentatorki prosiły losowych studentów o udział w badaniu pokazała, że każda grupa eksperymentalna, która zobaczyła gest ręki na sercu była bardziej chętna do spełniania prośby. Co więcej, nie tylko deklarowały gotowość do poświęcenia dłuższego czasu, ale również wyżej oceniały szczerość intencji eksperymentatorek. Ostatnia badanie poprowadzone przez Parzuchowskiego i zespół udowodniło, że gest ręki na sercu prowadzi nie tylko do deklaracji, ale także do realnego działania i to nawet jeśli prośba ma być spełniona w późniejszym czasie. Psychologowie wnioskują, że ważniejsze niż to jaką mamy prośbę, jest to w jaki sposób ją wyrazimy, a nawet niewielkie gesty mają wpływ na to, w jaki sposób zostaniemy odebrani.
Wąsy, a polityka
Co mają wąsy do polityki? Większość z nas powiedziałaby, że nic, a jednak psycholog Maciej Kościelniak ze swoim zespołem przeprowadzili badanie na ten temat. Zdając sobie sprawę jakie znaczenie na karierę polityczną ma wygląd zewnętrzny badacze użyli zdjęcia Ryszarda Grobelnego – jedno oryginalne z kandydatury na urząd Prezydenta Miasta Poznań z 2014 roku, a drugie poddane obróbce graficznej i z dodanymi wąsami. Następnie grupa kontrolna oceniała polityka bez wąsów, a grupa eksperymentalna – z wąsami. Co ważne, uczestnicy badania nie znali tego polityka. Ich oceny dotyczyły kilku ważnych dla polityki cech, takich jak profesjonalizm, skuteczność, uczciwość, powagi czy spokoju. Wyniki okazały się bardzo interesujące – kobiety oceniały polityka z wąsami jako bliższego wyborcom, jednak dla mężczyzn wąsy oznaczały niższy wymiar eksperckości. Można wnioskować, że ewentualny zarost polityka musi być zgodny z wizją, którą kreuje.
Nie papuguj!
A może właśnie papuguj? Aktywne naśladownictwo jest tematem w psychologii badanym często i pod wieloma kątami. Anna Szuster ze swoim zespołem zaprojektowała badanie, które sprawdzało, czy mimika wpływa na infrahumanizację – nieintencjonalne postrzeganie osób z innych grup jako przeżywające tylko emocje pierwotne. Emocje pierwotne to takie, które dzielimy z zwierzętami – strach, smutek, zaskoczenie; podczas gdy emocje wtórne są już bardziej skomplikowane – są to na przykład tęsknota, nadzieja, poczucie winy. Okazało się, że faktycznie – brak możliwości naśladowania drugiej osoby zwiększał infrahumanizację. Naśladownictwo ekspresji mimicznej pociąga również za sobą inne konsekwencje – zwiększają poczucie bliskości, optymalizują kontakt i wzmacniają więzi międzyludzkie. W dobie dzisiejszej cyfryzacji i komunikacji poprzez różnego rodzaju technologię rozmowa ciałem, ekspresja mimiczna i naśladownictwo jest mocno ograniczone – jakie mogą być tego skutki? To już jest temat na następne badania.
Wykorzystane badania:
– Parzuchowski, M., Białobrzeska, O., Osowiecka, M., Frankowska, N., & Szymków, A. (2017). Szczerość na wyciągnięcie ręki: niewerbalny przejaw szczerości intencji proszącego wzbudza uległość. Psychologia Społeczna, 12 (40), 74-88
– Kościelniak, M., Kubaszewski, P., Piotrowski, J., & Żemojtel-Piotrowska, M. (2017). Zmiana w wyglądzie zewnętrznym polityka a jego wizerunek. Psychologia społeczna, 12 (42), 268-279
– Szuster, A., Wojnarowska, A., & Wieteska, M., (2012). Wpływ naśladowania ekspresji mimicznej oraz dostępności perspektywy innej osoby na ograniczenie zjawiska infrahumanizacji. Psychologia Społeczna, 7 (22), 261-271